Author: Mürüvvet Çalışkan
Yazı serimizin sonuna gelmiş bulunmaktayız. Bu yazı serisini oluşturmaktaki amaç; iyilik ve kötülük olgusu üzerine, düşünmek ve düşündürmekti. Yaşantımızda öyle olgular vardır ki onları çok iyi anladığımızı zannederiz. Üzerine odaklandığımızda ise kafamız karışır. İşin...
Yazı seremizin yedincisine gelmiş bulunmaktayız. Yazı serisini takip edenler, üçüncü seride verdiğimiz ahlaki ikilem tablomuzu sırasıyla ele aldığımızı bilirler. Sıra lanet-rahmet kavramlarına geldi. Ramazan ayına girdiğimiz bu günlerde, Ramazanın rahmet, mağfiret ve bereket ayı...
İyilik ve kötülük bağlamında suçluluk psikolojisi yazı serimizin altıncısına gelmiş bulunmaktayız. Hatırlarsanız üçüncü yazıda[1] bir şema vermiştik. Bu şemada Kur’an’da geçen bazı ahlaki ikilemlere yer vererek; bu ikilemlerden yola çıkarak bir yazı serisi başlatmıştık....
Yazı serisinin bu bölümünde bu yazının amacı, Allah’ın izniyle emri bil maruf nehyi anil münker[1] ayetinden yola çıkarak farkındalık sağlamaktır. İyilik ve kötülük bağlamında suçluluk psikolojisi yazı serisinin beşincisine gelmiş bulunmaktayız. Yazı serisinin üçüncüsünde...
Çağlar boyu tartışan bir türlü işin içinden çakılamayan “kötülük problemine” yazı serisinin giriş bölümünde değinmiştik. Kötülük problemi, günümüzde hala tartışılan bir problemdir. Bu yazı serisinde Kur’an-ı Kerim’den yola çıkarak cevaplar aramaya başladık. Allah’ın emir...
Bir önceki yazıda iyilik nedir, iyilik öğrenilen bir davranış mıdır? sorularına cevaplar arandı. Bu yazıda ise insanın yaşarken karşılaşabileceği ahlaki ikilemler[1] üzerinde durulacaktır. Ahlak, kişinin doğuştan ve/veya sonradan edindiği tutum ve davranışlardır. Ahlaklı kişiyi...
“İyilik ve kötülük bağlamında suçluluk psikolojisi” yazısının ikincisi olan bu yazı “iyiliği” düşündürmek için yazılmış bir yazıdır. Çünkü düşünmek “öğrenmeye” başlamanın ilk koşuludur. İyiliği düşünebilmek için iyilik hakkında düşünmek gerekir. Çoğumuza “iyilik nedir?” diye...
Bu yazı, bir yazı serisi olacak şekilde planlanmıştır. İlkyazı giriş mahiyetinde bir yazıdır. İkinci ve üçüncü yazıda Kur’an-Kerimde geçen İyilik ve kötülük kavramlarına genel anlamda bakılacaktır. Son yazıda birey açısından suçluluk psikolojisini anlamanın önemi...
Cimrilik olgusunu bencillikle yan yana getirdiğimizde, günümüzde cimrilikten ziyade bencillik kavramının öne çıktığını görürüz. Aslında bencillik cimriliği de kapsayan bir kavramdır. Cimri kavramının tarihi geçmişine bakarsak mecaz ve gerçek anlamda kullanıldığını görürüz. “Tarihte en...
Din, insan psikolojisini hedefe koyarken dünya-ahiret dengesini kurdurmayı amaçlar. Psikoloji, insan psikolojisini hedefe koyarken sadece dünyayı/seküler yaşantıyı amaçlar. Hiçbir psikoloji akımı Allah’ın duyan, bilen, gören olduğunu ne nasihat eder ne de öne çıkarır. Tıpkı...
İnsanın ruh & nefs & beden ile olan ilişkisi nasıldır? Çağlar boyu insan denilen varlığı farklı şekillerde tanımlamaya çalışanlar olmuştur. Bunları kısaca madde madde sıralayalım: 1- İnsanın ruh ve beden / madde ikileminden var...
Ramazan, “sizin için ne ifade ediyor?” diye sorsak; farklı farklı cevaplar almamız kuvvetle muhtemeldir. Ramazan, benim için talim, terbiye ve şükür ayıdır. Biyolojik bedenimizi dinlenmeye alırken, Ruhsal bedenimizi güçlendirdiğimiz bir aydır. Neden böyle düşündüğümü...
Allah Teâlâ insana sayısız ihsanlarda bulunmuştur. Bu ihsanların en önemlisi, insanları diledikleri şekilde amel etmede serbest bırakmış olmasıdır diyebiliriz. Bu ihsandan istifade ederek Kur’an’da geçen “amel” kavramını tefekkür etmeye çalıştığım bu yazıyı sizlerle paylaşmak...
Ayetleri tefekkür ettiğimizde göreceğiz ki Rabbimiz, toplumun en hassas üyeleri olan yetim çocukların yetiştirilmesi hakkında bizlere uyarılarda bulunmaktadır. Ayetler arası konu bütünlüğü sağlandığında, özelde yetimler için geçerli olan uygulamaların genelde tüm çocuklar için geçerli...
Günümüze kadar çağlar boyu epistemologlar/bilenler, bilginin kaynağı, doğası ve kapsamı hakkında kafa yordular. Nasıl biliriz?” sorusuna cevaplar aradılar. Bu sebeple günümüzde hala insanlığın en büyük problemlerinden birisi epistemolojik sorun yani neyi ne kadar, nasıl...
Disiplin dediğimizde ne anlıyoruz? Disiplinin amacı nedir? Günümüzde çoğu insan disiplini ceza ya da cezai sonuçlarıyla bağdaştırmaktadır. Disiplinin ortak amacını ise düzen sağlamak için kurallar oluşturmak, öğretmek ve bu kurallara uyulmasını sağlamak olarak değerlendirmektedir....
Uzak ve yakın geçmiş tarihimize baktığımızda, kozmolojik tasvirlerde yaşanılan en büyük handikapın kökeninde, nübüvvet (nebilik) anlayışının var olmamasıdır diyebiliriz. Yani Âdem (as.)’dan beri başlayan nübüvvet olgusunun temelinde, kozmos hakkında haber verenin Cenab-ı Hakk olduğu gerçeği...
İrade hakkında filozofların ve kelamcıların fikirlerine yer vermeden, yazımda iradeyi aktif hale getirmenin önemine dikkat çekmeye çalışacağım. “Aktif irade çalışma isteğinin ön koşuludur” dedikten sonra konuya sorularla başlamak istiyorum. İrademi saf dışı bıraktığımda değişime...
Çoğumuz 50 yıl önce Kur’an’ın içeriği hakkında pek bilgi sahibi değildik. (Arapçasından okumak değil kastettiğim). Çünkü o yıllarda hatta daha öncesinde de meal okumak günümüzdeki kadar yaygın değildi. Hatta İlahiyat Fakültelerinden mezun olanlar bile...
Kur’an, tekrar tekrar okunması gereken bir kitaptır. Okudukça bu gerçekle karşılaşırız ve farkındalıklarımızın artmasıyla duygu, düşünce ve davranışlarımız dengeye girmeye başlar. Benzer benzeri çözer yasası gereği; fıtrat kitabı olan Kur’an-ı Kerimle, insan fıtratını çözmeye...